Ադրբեջանցու կողմից «Կավկասուս Օնլայն» ընկերության մնացորդային 51 տոկոսանոց մասնաբաժնի ձեռքբերումը փաստորեն անօրինական է. Անի Սամսոնյան
Ադրբեջանցու կողմից «Կավկասուս Օնլայն» (Caucasus online) ընկերության մնացորդային 51 տոկոսանոց մասնաբաժնի ձեռքբերումը փաստորեն անօրինական է։
Այս հարցով գրավոր դիմել էի ՀՀ Բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարարություն` ճշտումներ կատարելու տեղեկատվության իսկության և ՀՀ համար հնարավոր անվտանգային խնդիրներ ստեղծելու վերաբերյալ։
Ստացել եմ հետևալ պարզաբանումները։
2019 թվականին, առանց Վրաստանի Հաղորդակցության հանձնաժողովի համաձայնության ադրբեջանական «NEQSOL Holding» ընկերությունների խումբը ձեռք է բերել վրացական «Caucasus online» ընկերության բաժնեմասերի 49%-ը, ինչը Հաղորդակցության հանձնաժողովի կողմից ճանաչվել է անօրինական:
2020 թվականի հուլիսին Վրաստանի խորհրդարանը ընդունել է «Էլեկտրոնային հաղորդակցության մասին օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին» օրենքը, որը Հաղորդակցության հանձնաժողովին թույլ է տալիս իր որոշումների կատարումը ապահովելու նպատակով խախտում կատարած ընկերությունում նշանակել «հատուկ կառավարիչ», որը կապահովի Հաղորդակցության հանձնաժողովի որոշումների կատարումը:
Իրականացրած փոփոխությունները բացասական արձագանքի են արժանացել Վրաստանի հեռահաղորդակցության ոլորտի մի շարք ընկերությունների կողմից, խնդրին անդրադարձել է նաև արևմտյան մամուլը: 2021 թվականի մարտի 24-ին իրականացված փոփոխությունների վերաբերյալ եզրակացություն է ներկայացրել նաև Վենետիկի հանձնաժողովը՝ արձանագրելով փոփոխությունների արդյունքում սեփականության, մամուլի ազատության, ինչպես նաև արդար դատավարության իրավունքներին առնչվող հարցերում ի հայտ եկած խնդիրներ:
«Էլեկտրոնային հաղորդակցության մասին» օրենքում իրականացված փոփոխությունից հետո 2020թ. օգոստոսի 24-ին Վրաստանի Հաղորդակցության հանձնաժողովը կրկին պահանջել է «Caucasus online» ընկերությունից բաժնեմասերը վերադարձնել առաջնային վիճակի, սակայն արդյունքի չհասնելով՝ 2020 թ. հոկտեմբերի 1-ին ընկերությունում նշանակել է հատուկ կառավարիչ: Վերջինս օժտվել է բավական լայն լիազորություններով, այդ թվում՝ ընկերության ղեկավար կազմի կողմից ընդունվող որոշումները հաստատելու, ինչպես նաև անհրաժեշտության դեպքում վերջին մեկ տարվա ընթացքում ընկերության կատարած ցանկացած գործողություն չեղարկելու հնարավորությամբ, եթե այն հակասում է սպառողների շահերին, պետության տնտեսական շահերին կամ շուկայի մրցակցային մթնոլորտին:
2021 թվականի մարտի 24-ին Հանձնաժողովը տարածել է հերթական հայտարարությունը՝ նշելով, որ 2020թ. օգոստոսին «NEQSOL Holding» ընկերությունների խմբի սեփականատեր, ադրբեջանցի գործարար Հասանովը ձեռք է բերել վրացական «Caucasus online» ընկերության բաժնեմասերի մնացած 51%-ը՝ այսպիսով դառնալով ընկերության 100% բաժնեմասերի անօրինական սեփականատերը:
Այս կապակցությամբ 2021 թվականի մարտի 25-ին վրացական BMG լրատվական կայքին տված հարցազրույցում «NEQSOL Holding»-ի Ռազմավարական զարգացման բաժնի ղեկավար Թեմուր Թաղիևը հայտնել է, որ իրենց ընկերությունը դիմել էր Վրաստանի Հաղորդակցության հանձնաժողով «Caucasus online» ընկերության բաժնեմասերի մնացած 51%-ը գնելու նպատակով, սակայն առանց որևէ հիմնավորման մերժում էր ստացել: Արձագանքելով վերջինիս հայտարարությանը՝ մարտի 26-ին Հաղորդակցության հանձնաժողովը հայտարարել է, որ Ն.Հասանովը գիտակցաբար խախտել է Վրաստանի օրենսդրությունը, և արդեն մեկ տարուց ավել «Caucasus online» ընկերությունը գործում է անօրինական ձեռք բերված բաժնեմասերով: Նշվել է նաև, որ Հաղորդակցության հանձնաժողովը ուներ բոլոր իրավասությունները ընկերության արտոնագրի չեղարկման համար, սակայն հաշվի առնելով ընկերության ծառայությունների ավելի քան 2,5 միլիոն սպառողների շահերը, ինչպես նաև հարևան երկրներում ինտերնետ հասանելիության խնդիրներ չստեղծելու անհրաժեշտությունը՝ որոշել է դրա փոխարեն ընկերությունում նշանակել հատուկ կառավարիչ:
Ներկայումս նախատեսվում են աշխատանքներ վրացի գործընկերների հետ փոխըմբռնման հիմքով միասնական դիրքորոշում ունենալու և տվյալ գործարքից բխող ռիսկերը կառավարելու ուղղությամբ:
«Հավելեմ նաև, որ «Caucasus online» ընկերության բաժնեմասերի՝ ադրբեջանական ընկերության կողմից գնման կապակցությամբ իր մտահոգությունը հայկական կողմը մի քանի անգամ հայտնել է վրացական կողմին, այդ թվում նաև ամենաբարձր մակարդակով»-նշված է պարզաբանող պատասխանի մեջ։
Իմ հարցին՝ թե ինչ անվտանգային խնդիրներ կարող է ստեղծել գործարքը Հայաստանի համար, նախարարությունից պարզաբանումներ չեն տվել։ Սակայն դատելով ներկայացրածից, որ «հայկական կողմը մի քանի անգամ հայտնել է վրացական կողմին ամենաբարձր մակարդակով» նշանակում է մտահոգվելու լուրջ առիթներ կան։