«Հայաստանում հաստատվում է առանց որևէ գաղափարախոսության մեկ ընտանիքի բռնապետություն». «Փաստ»
«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
Ձերբակալություններ «ապօրինի զենք պահելու մեղադրանքով», ձերբակալություններ և կալանավորումներ, որոնց հիմքում, ըստ տարբեր փորձագետների կարծիքների, տարակարծությունն ու քննադատությունն է՝ ուղղված գործող իշխանություններին: Ինչպե՞ս է դատական համակարգն արձագանքում այս ամենին և արդյո՞ք տեղի ունեցողը բռնապետության նախանշաններ են: «Փաստն» այս թեմաների մասին զրուցել է «Հայաստանի Հելսինկյան կոմիտե» իրավապաշտպան ՀԿ նախագահ Ավետիք Իշխանյանի հետ:
-Պարո՛ն Իշխանյան, վերջին շրջանում մի շարք ձերբակալություններ եղան՝ «ապօրինի զենք պահելու» մեղադրանքով: Ունենք բազմաթիվ դեպքեր, երբ մարդիկ անազատության մեջ են հայտնվում քաղաքական և, առհասարակ, երկրի ապագայի վերաբերյալ կարծիք արտահայտելու համար: Սա գործող իշխանությունների վախերի դրսևորմա՞ն, թե՞ մարդկանց բողոքը զսպելու տարբերակ է:
-Չնայած վարչապետ կոչեցյալի գրպանային իրավապահ համակարգին բացարձակապես չեմ վստահում, այնուամենայնիվ, ձեռնպահ կմնամ «ապօրինի զենք պահելու» մեղադրանքով ձերբակալություններին գնահատական տալ՝ համոզված լինելով, որ այդ հոդվածն, իհարկե, յուրայիններին չի վերաբերում։ Ինչ վերաբերում է քաղաքական հայացքների համար և երկրի ապագայով մտահոգված քաղաքացիներին, ինչպես նաև վրեժխնդրության մոլուցքով տարված՝ վարչապետ կոչեցյալի հրահանգով մեղադրանք առաջադրելուն և կալանավորելուն, ապա դա նորություն չէ, այն սկսվեց 2018 թ.-ի ստի և կեղծիքի հեղափոխությունից անմիջապես հետո։ Դրա ամենավառ ապացույցն է վարչապետ-ՀՔԾ պետ-ԱԱԾ տնօրեն եռակողմ հեռախոսային խոսակցությունը։ Հիշենք նաև Ռուբեն Վարդազարյան-Գագիկ Ջհանգիրյան գաղտնազերծված խոսակցությունը։ Սա վարչապետ կոչեցյալի կառավարման միակ ձևն է՝ ստեղծել վախի մթնոլորտ, ընդդիմադիրներին, անհնազանդներին և չհամակերպվողներին պատժել՝ ասֆալտին փռելով, կալանավորելով, խոշտանգելով։ Այս ամենը բռնապետական հակումներ ունեցող, միաժամանակ բարդույթավորված, վախկոտ մարդու հոգեբանություն է։
-Ապօրինի գույքի բռնագանձման թեման ևս շարունակում է ակտուալ մնալ: «Տեսարանների» ապահովման այս տարբերակը դեռ ազդեցություն ունի՞ հասարակության լայն շերտերի վրա և շեղո՞ւմ է նրա ուշադրությունն առկա վտանգավոր մարտահրավերներից:
-Ապօրինի գույքի բռնազավթումն, իմ կարծիքով, այս իշխանության ամենակասկածելի գործողությունն է։ Չեմ վիճում, որ նախորդ տարիներին իշխանության որոշ ներկայացուցիչներ տարբեր կոռուպցիոն գործունեությամբ հարստացել և ձեռք են բերել բազմաթիվ ինչպես անշարժ, այնպես էլ շարժական գույք։ Բայց նաև բացարձակապես չեմ վստահում վարչապետ կոչեցյալի գրպանային Հակակոռուպցիոն կոմիտեին և դատախազությանը։ Ապօրինի գույքի դեմ պայքարի լավագույն միջոցը համապատասխան հարկային քաղաքականություն վարելն է և, իհարկե, անձնական օրինակը։ Հարկային քաղաքականություն ասելով՝ նկատի ունեմ, որ որոշակի նվազագույն սեփականությունից սկսած, որը չնչին է հարկվում, հարկերը բարձրացվում են երկրաչափական պրոգրեսիայով՝ ավելի մեծ սեփականության պարագայում։ Իսկ այն, ինչ կատարվում է ապօրինի գույքի բռնագանձման անվան տակ, ընդամենը սեփականության վերաբաշխում է՝ հօգուտ յուրայինների։ «Ապօրինի գույքի բռնազավթման» բարձրագոչ անվան տակ տեղի են ունենում ամենաստվերային գործարքները, այսպես ասած, «նախկինների» գույքը նվիրաբերելով յուրայիններին։ Այստեղ առկա է նաև այլ հանգամանք։ Վարչապետ կոչեցյալը չի հանդուրժում իրեն անվերապահորեն չհնազանդվող հարուստներին՝ սարսափելով, որ նրանք կարող են ֆինանսավորել ընդդիմությանը։
-Ինչպե՞ս է դատական համակարգն արձագանքում տեղի ունեցողին, կարողանո՞ւմ է առանց կաշկանդվելու տարբեր գործերով վճիռներ կայացնել:
-Այս 6 տարվա ընթացքում ջախջախվեց դատական համակարգը։ Արդարադատության նախարարության և ԲԴԽ-ի «ջանքերով» համակարգից հեռացվեցին համարյա բոլոր անկախ դատավորները։ Դժվարանում եմ ասել՝ արդյոք համակարգում դեռևս մնացե՞լ են վարչապետ կոչեցյալին անհնազանդ դատավորներ։ Եթե այո, ապա նրանց թվաքանակը կարելի է ձեռքի մատների վրա հաշվել։ Բայց նույնիսկ վարչապետ կոչեցյալին հնազանդ դատավորները, ընդդիմադիր գործիչներին պատվերով կալանքի որոշումներ տալով, ամեն դեպքում խուսափում են այդ շինծու քրեական գործերով դատավճիռ կայացնել՝ անընդհատ ձգձգելով դատական նիստերը։
-Ներկայիս քաղաքական համակարգը շատերը բռնապետություն են կոչում: Այն, ինչ այսօր տեղի է ունենում մեր երկրում, տեղավորվո՞ւմ է բռնապետության ձևակերպման մեջ:
-Հայաստանը երբեք չի եղել ժողովրդավարական երկիր։ Քաղաքական եզրույթով, Հայաստանը եղել է թույլ ավտորիտար պետություն։ 2018 թ.-ի ստի և կեղծիքի հեղափոխությունից հետո Հայաստանը անցում կատարեց ավտորիտարիզմից դեպի հեղափոխաբռնապետական համակարգի։ Ինչպես ժողովրդավարությունը, ավտորիտարիզմը, այնպես էլ բռնապետությունն ունեն իրենց յուրահատկությունները։ Հայաստանում հաստատվում է առանց որևէ գաղափարախոսության (ձախակողմյան, ազգայնական, կրոնական) մեկ ընտանիքի բռնապետություն։ Հայաստանը, պետական բյուջեն այդ ընտանիքը համարում է իր սեփականությունը։ Նա կարող է Հայաստանի տարածքից հողեր վաճառել, պետական բյուջեն ծախսել ընտանիքի կարիքների և վայելքների համար՝ կառավարական առանձնատների շքեղ նորոգումներ, սպասարկող շքեղ ավտոմեքենաներ, ընտանյոք ճանապարհորդություններ, ընտանիքի անվտանգության ապահովում՝ հազարավոր ոստիկաններով և դիպուկահարներով:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
