Հայտնի են ֆիզիկայի բնագավառում 2025 թ. Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրները

Поделиться

Շվեդիայի գիտությունների թագավորական ակադեմիան ֆիզիկայի բնագավառում 2025 թվականի Նոբելյան մրցանակը շնորհել Ջոն Քլարկին, Միշել Հ. Դևորեին և Ջոն Մ. Մարտինիսին՝ «էլեկտրական շղթայում մակրոսկոպիկ քվանտային մեխանիկական թունելավորման և էներգիայի քվանտացման հայտնաբերման համար»։ «Արմենպրես»-ի փոխանցմամբ՝ այս մասին հաղորդագրություն է տարածել Նոբելյան հանձնաժողովը։ 

Ըստ հաղորդագրության՝ ֆիզիկայի կարևորագույն հարցերից մեկն այն է, թե առավելագույն ինչ չափ կարող է ունենալ համակարգը, որն ունակ է ցուցադրել քվանտային մեխանիկական էֆեկտներ։ 2025 թվականի ֆիզիկայի բնագավառի դափնեկիրները փորձեր են անցկացրել էլեկտրական շղթայի հետ՝ ցույց տալով ինչպես քվանտային մեխանիկական թունելավորում, այնպես էլ քվանտացված էներգիայի մակարդակներ այնպիսի չափ ունեցող համակարգում, որը կարելի է տեղավորել ձեռքում։

Քվանտային մեխանիկան թունելավորում կոչվող երևույթի միջոցով թույլ է տալիս, որ մասնիկն անցնի արգելքի միջով։ Հենց ներգրավված են լինում մեծ թվով մասնիկներ, քվանտային մեխանիկական էֆեկտները սովորաբար դառնում են աննշան: Դափնեկիրների փորձերը ցույց են տվել, որ քվանտային մեխանիկական հատկությունները կարող են կոնկրետացվել մակրոսկոպիկ մասշտաբով:

1984 և 1985 թվականներին Ջոն Քլարկը, Միշել Հ. Դևորեն և Ջոն Մ. Մարտինիսը մի շարք փորձեր են անցկացրել գերհաղորդիչներից պատրաստված էլեկտրոնային միացման միջոցով: Սխեմայում գերհաղորդիչ բաղադրիչները բաժանված են եղել բարակ մեկուսիչ շերտի միջոցով, որը հայտնի է որպես Ջոզեֆսոնի երևույթ: Իրենց սխեմայի բոլոր տարբեր հատկությունները կատարելագործելով և չափելով՝ նրանք կարողացել են վերահսկել և ուսումնասիրել այն երևույթները, որոնք առաջանում էին, երբ դրանց միջով հոսանք էր անցնում: Միասին գերհաղորդիչով շարժվող լիցքավորված մասնիկները կազմում էին մի համակարգ, որն իրեն դրսևորում էր ինչպես ամբողջ սխեման լցնող մեկ մասնիկ։

Այս մակրոսկոպիկ մասնիկանման համակարգը սկզբում գտնվում էր այնպիսի վիճակում, որտեղ հոսանքը հոսում էր առանց որևէ լարման: Համակարգը փակված էր այս վիճակում, կարծես արգելքի ետևում, որը այն չի կարող անցնել: Փորձի ընթացքում համակարգը ցույց է տալիս իր քվանտային բնույթը՝ թունելավորման միջոցով հաջողությամբ դուրս գալով զրոյական լարման վիճակից: Համակարգի փոփոխված վիճակը հայտնաբերվում է լարման ի հայտ գալու միջոցով։

Դափնեկիրները կարողացել են նաև ցույց տալ, որ համակարգը գործում է քվանտային մեխանիկայի կողմից կանխատեսված ձևով՝ այն քվանտացված է, ինչը նշանակում է, որ այն կլանում կամ արտանետում է միայն որոշակի քանակությամբ էներգիա։

Համակարգչային միկրոչիպերի տրանզիստորները մեզ շրջապատող քվանտային տեխնոլոգիայի օրինակ են։ Ըստ հաղորդագրության՝ այս տարվա ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակը հնարավորություններ է ընձեռել քվանտային տեխնոլոգիայի հաջորդ սերնդի զարգացման համար, ներառյալ քվանտային կրիպտոգրաֆիայի, քվանտային համակարգիչների և քվանտային սենսորների։

Поделиться
դիտվել է 22 անգամ
Լրահոս
ԱԱԾ որոշ պաշտոններում ծառայության կարող են ընդունվել նաև 30-ից բարձր տարիքի անձինք Վրաստանը պատրաստ կլինի անդամակցել ԵՄ-ին մինչև 2030 թվականը. Վրաստանի նախագահ Տավուշի մարզի պարեկներն առանց համապատասխան փաստաթղթերի փայտանյութի տեղափոխման դեպք են բացահայտել Պետական պարտքի ավելացումը եղել է պաշտպանության ոլորտի համար, Ղարաբաղի փախստականների ծախսի հետ կապված. Նիկոլ Փաշինյան Ռուսաստանը կդիտարկի Ուկրաինային ծովից կտրելու հարցը, եթե Կիևը շարունակի ծովահենությnւնը ռուսական նավերի դեմ. Պուտին ԵԱՀԿ-ին առնչվող լավատեսության պատճառներ չկան, սակայն կա դրա փլուզումից խուսափելու հնարավորություն. Լավրով Իտալիայում սկանդալ է բռնկվել Լուչիանո Պավարոտիի արձանի շուրջ կառուցված սառցադաշտի պատճառով Արդյունաբերության ոլորտի տատանվող հիմքերը. «Փաստ» Հանրային մթնոլորտը թունավորողները խոսում են... էթիկայից ու բարոյականությունից. «Փաստ» «Ղարաբաղյան հակամարտության բանակցային գործընթացին առնչվող փաստաթղթերի ու առաջարկների կիսատ-պռատ հրապարակումն ընդամենը հասարակությանը հերթական անգամ մոլորեցնելու նպատակադրմամբ է արվել». «Փաստ» Ձեր մեջ ուժ գտեք, սրբազաննե՛ր. «Փաստ» Հանքն անխելք մարդու բան չէ. «Փաստ» Ինչո՞ւ է «հիմա խոսում» պաշտպանության նախկին նախարարը. «Փաստ» Ինչո՞ւ «նետերն» ուղղվեցին հենց «կռիվը բաժանողի» վրա. «Փաստ» «Սա պետականության հանդեպ ծաղր է» . «Փաստ» Օրենքի վիճահարույց դրույթը՝ քաղաքական մահակ. «Փաստ» Փաշինյանն ընդդեմ Եկեղեցու. ճգնաժամի դեմ պայքարի փոխարեն՝ պայքար Կաթողիկոսի դեմ. «Փաստ» Խնդիր է, որ եվրոպացիները չեն ուզում լսել Ռուսաստանին Ուկրաինայի հարցի շուրջ. Պեսկով Ռուսաստանից ուղևորվող լցանավը հարձակմшն է ենթարկվել Թուրքիայի ափերի մոտ. Թուրքիայի ԱԳՆ «Նուբարաշեն» ՔԿՀ-ի ծառայողները հանձնուքի միջից հայտնաբերել են թմրանյութի նմանվող սպիտակ զանգված Եվրամիությունը պատրաստ է 12 միլիոն եվրո տրամադրել Հայաստանին հիբրիդային հшրձակումներին դիմակայելու համար «Փոշի ու երազանքներ». լույս կտեսնի Յուրա Մովսիսյանի մասին գիրքը «Ոսկե ծիրան»-ը միջազգային կինոփառատոներում ներկայացնում է Փարաջանովի ֆիլմերը «Կամավորների կոալիցիան» ավարտել է Ուկրաինայի անվտանգության երաշխիքներին ուղղված աշխատանքը. Մակրոն Քանի՞ օր երեխաները տանը կմնան Ամանորին. արձակուրդի օրերը հայտնի են
ԱՄԲՈՂՋ ԼՐԱՀՈՍԸ
Ամենաընթերցվածները
Իտալիայում սկանդալ է բռնկվել Լուչիանո Պավարոտիի արձանի շուրջ կառուցված սառցադաշտի պատճառով 1 ԵԱՀԿ-ին առնչվող լավատեսության պատճառներ չկան, սակայն կա դրա փլուզումից խուսափելու հնարավորություն. Լավրով 2 Տավուշի մարզի պարեկներն առանց համապատասխան փաստաթղթերի փայտանյութի տեղափոխման դեպք են բացահայտել 3 Ռուսաստանը կդիտարկի Ուկրաինային ծովից կտրելու հարցը, եթե Կիևը շարունակի ծովահենությnւնը ռուսական նավերի դեմ. Պուտին 4 Պետական պարտքի ավելացումը եղել է պաշտպանության ոլորտի համար, Ղարաբաղի փախստականների ծախսի հետ կապված. Նիկոլ Փաշինյան 5