Հանրաքվեի լեգալությունը մնում է ժողովրդի պարանոցին, լեգիտիմությունը՝ անհայտության մեջ

Поделиться

Հանրաքվեի լեգալությունը մնում է ժողովրդի պարանոցին, լեգիտիմությունը՝ անհայտության մեջ

 

Ժամանակակից աշխարհը թևակոխել է քաղաքական զարգացման որակական նոր փուլ։ Անցումային այս փուլին անմասն չմնաց մեր հասարակությունը, երբ նրա ենթագիտակցության մեջ արդեն արմատավորվեց քաղաքացիական գիտակցություն ձևավորելու անհրաժեշտության պահանջը։ 

Թվում էր՝ կարևորագույն այս փուլում ժողովրդավարության երկու դոմինանտ ՝ «լեգալ» և «լեգիտիմ» բաղադրիչները, կդառնան նոր Հայաստանի կառուցման գործիքներ և վերջապես կինստիտուցիոնալացվեն թե՝ իրավական թե՝ քաղաքական համակարգերը, քանի որ արդեն հասունացել էր դրա անհրաժեշտությունը։ Որևէ մեկը կասկածի տակ չի դնում նոր իշխանության լեգիտիմությունը, նրա հանրության կողմից ընդունված լինելու փաստը, սակայն չենք կարող չնշել մի կարևոր փաստ նույնպես՝ ինչո՞ւ է լեգիտիմ ընտրված իշխանությունը խույս տալիս լեգալ՝ օրինական, օրենքով ճանաչված գործընթացից։ 

Արդեն բազմաթիվ քննարկումների առիթ դարձած 2020 թվականի ապրիլի 5-ին նշանակված հանրաքվեն դիսկուրսի ու քննադատության առիթ է դարձել բազմաթիվ իրավաբանների կողմից և գաղտնիք չէ, որ գործընթացը զուրկ է իրավական կարգավորումներից, ավելին՝ շրջանցվում է սահմանադրական մի դրույթ, որը հետադարձի /ռեվեռսի/ հնարավորություն չունի։ Ինչևէ, այդ գործընթացը ստացավ «ժողովրդի պահանջ» անվանումը, որի հետ, իհարկե, համաձայնվելն առնվազն ինքնախաբեություն է։ Ի սկբանե նշեմ, որ կողմ եմ էվոլյուցիոն ցանկացած գործընթացին, որն, անշուշտ, կբխի օրենքից և ամենևին էլ հակված չեմ հին բարքերի և առավել ևս լճացված կարծրատիպերի ռեստավրացիային, սակայն նոր իրականությունը չպետք է հաստատվի իրավունքի վիժեցման հաշվին, կամ ինչպես վերջերս նշեց «Լուսավոր Հայաստան» խմբակցության ղեկավար էդմոն Մարուքյանը՝ «իրավունքը մատաղ անելու» գնով, կամ մեղմ ասած՝ օրենքի նկատմամբ արհամարանքի գնով, որը կրկնում եմ՝ հիմնավորվում է միայն «ժողովրդի պահանջի» հայտնի թեզիսով։ Բանը նրանում է, որ անժխտելիորեն խախտվել են լեգալ՝ ասպես կոչված, օրենքով նախատեսված, օրինական, իրավական ընթացակարգերը, որով պետք է առաջնորդվեր հանրաքվեն նախաձեռնող խորհրդարանական մեծամասնությունը։ Մոտիվացնելով հանրաքվեն իբրև «ժողովրդի պահանջ», դեռևս չիմանալով հանրաքվեին մասնակցող կամ «այո» քվեարկող մասնակիցների քանակը, ժողովրդի պարանոցին է փաթաթվում լեգիտիմի ուրվականը՝ արհեստական ստեղծելով «այո»-ի պատրանք։ Ինչպե՞ս կարելի է լեգիտիմացնել մի բան, որի մասին պատկերուցում չունես, չես էլ կարող ունենալ, քանի դեռ պարզ չէ մասնակիցների քանակը, առավել ևս՝ նրանց դիրքորոշումը։ «Ժողովրդի պահանջը» լեգիտիմ դարձրեց գործող կառավարությունը, իսկ ինչպիսի՞ պահանջ կա ժողովրդի կողմից՝ այժմ դեռ պարզ չէ, մնում է հուսալ, որ քվեարկությունը կնթանա լեգալ, այսինքն օրինական, որը իր հերթին կհաստատի Սահմանադրության փոփոխման լեգիտիմությունը։ 

 

Լիլիթ Սիլանյան

Իրավաբան, «Դեմոկրատական այլընտրանք» կուսակցության նախաձեռնող խմբի անդամ

Поделиться
դիտվել է 72 անգամ
Լրահոս
«Կարծես թե գործ ունենք խուճապային գործողությունների հետ հարկային վարչարարության տեսքով». «Փաստ» Պարտքն անընդհատ ավելացնում են, իսկ պետության ու ժողովրդի համար էական կամ կարևոր որևէ խնդիր չեն լուծել. «Փաստ» Եվ ակնկալում եք, որ նրանք ատամներով չպաշտպանե՞ն իրենց աթոռները. «Փաստ» Վրացի ընդդիմադիր առաջնորդը հայերի մասին ոչ կոռեկտ արտահայտություններ է արել. «Փաստ» Վահան Քերոբյանը վաճառել է menu.am-ը. «Փաստ» «Նիկոլ Փաշինյանը չի կարող զարգացնել երկիրը. նա ղեկավար չէ, կառավարիչ չէ ու այդպիսին երբեք չի եղել». «Փաստ» COP29-ի յուրատեսակ «շարունակություն» արդեն Հայաստանում. էլի շարունակում են Ադրբեջանի ջրաղացին ջուր լցնել. «Փաստ» Ադրբեջանն օկուպացրած Դադիվանքը փոխանցել է Ուդի համայնքի տնօրինությանը Արևմուտքը փորձում է «գունավոր հեղափոխություն» սանձազերծել Վրաստանում. Լավրով Դերասանուհի Աննա Դովլաթյանի նոր ֆոտոշարքը Հայտնում եմ, որ այդ մեքենաներն ու դեպքը իմ և իմ ընտանիքի անդամների հետ որևէ կապ չունեն․ Արմեն Փամբուխչյան Նոր առևտրային պատերազմ. Թրամփը Չինաստանի, Մեքսիկայի և Կանադայի նկատմամբ նոր մաքսատուրքեր է սահմանելու ՀԱՊԿ-ում Հայաստանի համար դռները «բաց են». Պուտինի օգնական Սա կարող է լինել իմ վերջին մրցաշրջանը «Մանչեսթեր Սիթիում». Դե Բրույնե Մեծ Բրիտանիայում կյանքից հեռացել է աշխարհի ամենատարեց տղամարդը Թուրքիայում սողանք է տեղի ունեցել. կան զոհեր Զոհված զինծառայողների ծնողները պետական աջակցությամբ փոխնակ մոր ծառայությունից կկարողանան օգտվել երկու անգամ Նեթանյահուին պետք է մահապատժի դատապարտել. Խամենեի Ձյունն ու մերկասառույցը` կնոջ մահվան պատճառ. ՌԴ Հայաստանի մեծ մասը լույս չի ունենա Անցած գիշերվա ընթացքում ՌԴ օդային տարածքում 39 անօդաչու է խոցվել Ռուբլու կայծակնային անկում՝ տարադրամի շուկայում Իրենց ո՛չ պետությունն է հետաքրքրում, ո՛չ էլ ժողովուրդը. կարևորը իշխանությունն է ու աթոռները․ «Փաստ» Հայաստանի տնտեսության արտածին արգելակները․ «Փաստ» «Ներսում քանդում է Ռուսաստանի հետ փոխգործակցության մակարդակը ու անելու է դա այնքան ժամանակ, քանի դեռ որոշակի այլընտրանք չունի»․ «Փաստ»
ԱՄԲՈՂՋ ԼՐԱՀՈՍԸ
Ամենաընթերցվածները
Վահան Քերոբյանը վաճառել է menu.am-ը. «Փաստ» 1 Ադրբեջանն օկուպացրած Դադիվանքը փոխանցել է Ուդի համայնքի տնօրինությանը 2 Մեծ Բրիտանիայում կյանքից հեռացել է աշխարհի ամենատարեց տղամարդը 3 Սա կարող է լինել իմ վերջին մրցաշրջանը «Մանչեսթեր Սիթիում». Դե Բրույնե 4 ՀԱՊԿ-ում Հայաստանի համար դռները «բաց են». Պուտինի օգնական 5